-
1 quatio
(quassī), quassum, ere1)а) трясти, потрясать (securim V; scuta T); встряхивать (q. comas O); взмахивать (q. alas V)celeres q. pinnas H — поспешно улетатьб) сотрясать, бросать в дрожь ( membra V); колебать (terras O; Olympum gravi curru H); качать (q. caput O)2) ударять, бить ( cymbăla V)q. aliquem risu H — сильно рассмешить кого-л.4) потрясать, волновать (animum AG; mentem alicujus H); тревожить, мучить (equum cursu V; oppida bello V; aegritudine quati C)5) расслаблять ( mero O)6) толкать, гнать ( aliquem prae se C)7) ломать, разбивать (muros arietibus L; navis quassa L)8) вытряхивать, выкидывать ( ali quem foras Ter). — см. тж. quassus I -
2 praepono
prae-pōno, posuī, positum, ere1)а) класть или расстилать впереди ( toralia toris Pt); ставить впереди ( aliquid alicui rei T)pauca p. C — сделать несколько предварительных замечанийultima primis p. H — поставить последнее впереди первогоolivam fronti p. H — увенчать чело оливойв) pass. praeponi предшествоватьpraeposĭtus C etc. — вышеупомянутый, предшествующий2) ставить во главе, назначать начальником (p. aliquem navibus C; p. aliquem mediā acie Cs)p. aliquem alicui rei custodiae causā Pt — поручить кому-л. охрану чего-л.praepositum esse C — быть начальником, командовать3) ставить выше, предпочитать (aliquem alicui Ter; aliquid alicui rei Pl)p. utilibus rectum Cld — предпочитать праведное полезному -
3 praecedo
prae-cēdo, cessī, cessum, ere1) идти впереди, предшествовать (aliquem PJ etc.)p. nuntios VP — предупредить (опередить) гонцовaliquem aetate p. Q — быть чьим-л. предшественником (быть старше кого-л.)2) иметь преимущество, быть выше ( aliquem dignitate Q) -
4 praecurro
prae-curro, (cu)currī, cursum, ere1) ехать (ездить) впереди, выезжать вперёд ( equites praecurrunt Cs); предшествовать ( certis rebus certa signa praecurrunt C); оказываться впереди, забегать вперёд ( fama praecucurrit alicui Cs)2) быть предшественником, быть старше ( aliquem aetate C); опережать, перегонять (aliquem H, Sen); упреждать ( alicujus adventum PM); превосходить (alicui studio C; aliquem celeritate Cs)reges p. vitā H — жить счастливее царей -
5 praepedio
prae-pedio, īvī (iī), ītum, īre [ prae + pes ]1) связывать ( aliquem Pl); спутывать, стреноживать ( equum T)2) задерживать, мешать, препятствовать ( fugam hostium L)verba sua praepediens T — заикаясь, запинаясь -
6 praeverto
prae-verto (арх. -vorto), vertī, versum, ere тж. depon.1)а) отдавать преимущество, предпочитать (aliquid alicui rei C и prae aliquā re Pl etc.); уделять преимущественное внимание, прежде всего обращаться (ad aliquid Col etc.)illuc praevertamur H — обратим внимание вот на что, вспомнимalia sibi praevertenda esse dixit L — он сказал, что у него есть другие и более важные делаnon potest bello praevertisse quidquam L — (когда враг у ворот), нельзя ни о чём думать, кроме войныб) предаваться ( pigritiae Pl)2) опережать, обгонять ( ventes equo V); превосходить, иметь большее значение, быть важнее (alicui rei L etc.)3) предотвращать, предупреждать, расстраивать, препятствовать (aliquid Pl, L, O или alicui rei Cs)p. usum alicujus rei L — сделать бесполезным что-л.4) заранее завладевать, стремиться пленить ( aliquem amore V) -
7 praeformo
prae-fōrmo, āvī, ātum, āre1) заранее образовывать, преформировать (velut praeformata materia Q)3) заранее писать (в виде образца) (p. litteras infantibus Q) -
8 praejudicium
prae-jūdicium, ī n.1)а) предрешение вопроса, заранее принятое решение ( senatūs L)sine praejudicio dicere causam QC — вести дело, не будучи связанным прежними решениямиp. afferre tantae rei L — наперёд (не вникнув в суть) решить столь важное дело2) обстоятельство, позволяющее судить о последствиях ( aliquid pro praejudicio accipere T); повод, предостережение или прецедент ( Africi belli praejudicia Cs)aliquem praejudicio juvare PJ — создать прецедент в чью-л. пользу3) ущерб (alicui facere Dig; p. in aliquem Sen) -
9 praemoneo
1) заранее напоминать, обращать внимание, указывать (p. aliquem de aliquā re C etc. или aliquid Col, L etc.)2) предостерегать, увещевать (aliquem ne aliquid faciat Col, Just)praemonenda p. Ap — сделать необходимые предостережения3) предсказывать, предвещать (futura Just; nefas O) -
10 praeaudio
prae-audio, īvī, ītum, īreзаранее или предварительно выслушивать ( aliquem Dig) -
11 praecelero
-
12 praecello
prae-cello, —, —, ere1) превосходить (aliquem aliquā re T, Dig); выделяться, отличаться (inter reliquos Dig; mobilitate Lcr; per eloquentiam T)2) господствовать, предводительствовать (genti T; mortalibus caelicolae, animalibus isti praecellunt Sil) -
13 praecommoveo
prae-commoveo, —, —, ēre -
14 praecontrecto
prae-contrecto, —, —, āreзаранее касаться, мысленно осязать ( videndo aliquem O) -
15 praecorrumpo
prae-corrumpo, corrūpī, corruptum, ere -
16 praedamno
prae-damno, āvī, ātum, āreзаранее осуждать (aliquem L, Su)p. spem L — заранее отказаться от надеждыp. se perpetuae infelicitatis VM — считать себя человеком, навеки обречённым на несчастье -
17 praedestino
prae-dēstino, āvī, ātum, āre1) заранее намечать, наперёд ставить целью (sibi aliquid L)3) предопределять (aliquem Vlg, Eccl) -
18 praeemineo
prae-ēmineo, —, —, ēre2) быть выше, превосходить (alicui Sen, Aus или aliquem T) -
19 praeeo
prae-eo, īvī (iī), itum, īre1) идти впереди, предшествовать ( lictores consulibus praeeunt C); обгонять, опережать ( famara sui T)2) предводительствовать, руководить, указывать путь (alicui C, Q, AG или aliquem T)4) велеть, предписывать (omnia, ut decemviri praeiērunt, facta sunt L) -
20 praefero
prae-fero, tulī, lātum, ferre1) носить впереди ( aliquid alicui)p. fasces praetoribus C — нести фасции впереди преторов2) выставлять вперёд, держать впереди ( manūs cautas O)alicujus rei speciem или titulum alicui rei p. QC — скрывать что-л. под видом чего-л.5) предпочитать (aliquid alicui rei J; p. antiques novis M)p. aliquem alicui O etc. — отдать кому-л. предпочтение перед кем-л.6) проявлять, выказывать ( avaritiam C); явно показывать, выражать, обнаруживать (dolorem animi vultu QC; raotum animi oculis QC); высказывать ( judicium L)se p. alicui Cs — проявить себя (отличиться) перед кем-л.virtute belli omnibus praeferri Cs — превзойти всех воинской доблестью7) оказывать ( nullam opem St)8) упреждать, преждевременно пользоваться (diem triumphi p. L)9) pass. praeferri ехать мимо, проезжать (praelatus equo T; praeter castra praelati L)
См. также в других словарях:
compte — Compte, m. penac. Le quayer où est la recepte et la mise, Accepti et expensi tabula, voyez Compter. Ratio. A ton compte, Vt rationem te dictare intelligo. Ce compte que nous venons de faire, est le compte de Grecin, Is calculus Grecini rationem… … Thresor de la langue françoyse
ARABIA — I. ARABIA Asiae regio, Africae proxima, cuius longitudo a mari Mediterraneo in confiniis Aegypti, usque ad initium sinus Persici et promontorium Corodamum, latitudo inter Persicum Arabicumque sinus intercipitur. Habet ab Ortu montes, qui illam a… … Hofmann J. Lexicon universale
avancer — Avancer, Celerare, Accelerare, Maturare. Avancer, Mettre plus avant, Protendere, Promouere. Avancer et haster un cheval, Citare equum. Avancer d aller aucun qui targe, Producere cunctantem, Commotum aliquem reddere. Je t avanceray d aller,… … Thresor de la langue françoyse
MANUUM Gesticulatio ac Formatio ridicula — ad alios deridendos, indigitatur Tertulliâno de Pallio, c. 4. cum ait: Et acie figere, et manibus destinare et nutu tradere merito sit. Ubi tria haec iungit, Oculos, Manus, nutus. Sic Appuleius Metamorph. l. 3. Nec qui laverim qui terserim, qui… … Hofmann J. Lexicon universale
argent — Argent, Pecunia, argentum, les Alquemistes appellent l argent lune. Argent trespur et bien affiné, Argentum pustulatum. Argent monnoyé, Argentum, Nummus argenteus. Vif argent, Argentum viuum. Argent duquel on n a rien osté, Argentum incolume.… … Thresor de la langue françoyse
chasser — hors, ou arriere de soy, Abigere, Arcere, Excludere, Fugare, Pellere, Aspellere, Expellere, Exigere, Picardi proferunt Cacher. Je te chasseray hors de cette maison, Exigam te ex hac domo. Chasser hors par force et violence, Expellere atque… … Thresor de la langue françoyse
crier — I. Crier, actiu. acut. C est eslever et poulser sa voix, Clamorem edere. Cic. 2. de diuin. In editum vocem mittere. Comme, Il crie de force du mal, Prae dolore clamat, Vocem querulam attollit. Crier aussi est publier et faire sçavoir le… … Thresor de la langue françoyse
estimer — Estimer, AEstimare, AEstimationem facere. Penser et estimer ou juger, Arbitrari, Autumare, Computare, Deputare, Existimare, Ducere, Numerare, Reri. Estimer, priser et louer, Commendare, Dignare, Dignari, In honore habere, Pendere, Putare. Estimer … Thresor de la langue françoyse
EXPIATIONIS Festum — apud Israelitas, mcidens in diem decimum mensis Tisri, qui nostro Septembri respondet, Levit. c. 13. toto exponitur. Nomen habebat ab expiando: Sacerdos enim summus, hoc in Festo inprimis, CHRISTI typum gerens, sua populiqueve peccata confessus,… … Hofmann J. Lexicon universale
devant — Devant, quasi Deante, que le Portugais dit Diante, et le Castillan Delante, pro Ante. Interponitur autem u, ad vitandum hiatum. Comme fait aussi l Italien, disant, Devante et devanti. Devant quelqu un, Ante aliquem. Devant moy, Ante oculos, Coram … Thresor de la langue françoyse
main — Main, f. monosyl. Manus. l Espagnol et l Italien le disent de mesmes, Mano. La main dextre, Dextera, vel Dextra. La main senestre ou gauche, Laeua, Sinistra. Main chargée et pleine de quelque chose, Grauis manus. La main est toute engourdie et… … Thresor de la langue françoyse